გუანტანამო: ამერიკის შეიარაღებული ძალების ციხეში პირველი ვიზიტის შემდეგ გაეროს სპეციალურმა მომხსენებელმა პატიმრების პირობები გააკრიტიკა

თითქმის მუდმივი მონიტორინგი, შეზღუდული წვდომა ოჯახებთან და იზოლაცია: გუანტანამოს ციხის ბოლო ოცდაათი მსჯავრდებულის მიმართ მოპყრობა არის სასტიკი, არაადამიანური და დამამცირებელი, განაცხადა გუშინ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის სპეციალურმა მომხსენებელმა ციხეში პირველი ვიზიტის შემდეგ.

გაეროს ადამიანის უფლებათა დამოუკიდებელი ექსპერტების ორი ათწლეულის მანძილზე განხორციელებული არაერთი უშედეგო მოთხოვნის შემდეგ, ირლანდიის სპეციალურ მომხსენებელს ადამიანის უფლებათა და კონტრტერორიზმის საკითხებში, ფიონულა ნი ოლაინს საბოლოოდ მიეცა უფლება შესულიყო გუანტანამოში.

მის მიერ გუშინ წარდგენილ მოხსენებაში საუბარია ციხეში  თითქმის მუდმივ მონიტორინგზე, საკნიდან იძულებით გაყვანაზე, შეზღუდვების გადაჭარბებულ გამოყენებაზე, პირადი ჰიგიენის ხარვეზებზე და ოჯახებთან არაადეკვატურ წვდომაზე.

აღნიშნული მდგომარეობა ხასიათდება როგორც პატიმრების მიმართ სასტიკ,არაადამიანურ, ღირსების შემლახავ მოპყრობად და საერთაშორისო სამართლის ნორმების უხეშ დარღვევად, რაც  პრიორიტეტულს ხდის, როგორც ის აღნიშნავს, სამარცხვინო ციხის დახურვას.

გუანტანამოს სამხედრო ციხე, რომელიც 2002 წელს გაიხსნა, მდებარეობს აშშ-ს სამხედრო-საზღვაო ძალების ფართო ბაზაზე სამხრეთ-აღმოსავლეთ კუბაში.

11 სექტემბრის ტერორისტული თავდასხმისა და ავღანეთში სამხედრო კამპანიის დაწყების შემდეგ ვაშინგტონში მალევე გადაწყვიტეს, რომ მათ ესაჭიროებოდათ სივრცე, სადაც მრავალი ქვეყნიდან ასობით პატიმარს განათავსებდნენ.

მაგრამ ეს ციხე დირე გახდა ვაშინგტონის თვალში, რომელსაც ადანაშაულებდნენ უკანონო დაპატიმრებებში, ადამიანის უფლებების დარღვევასა და წამებაში იქ მყოფი 800 პატიმრის მიმართ, რომლებიც აშშ-ის მიერ განხორციელებულ ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლის ფარგლებში (უმეტესობა სულ მცირე მტკიცებულებითაც კი, რომ რაიმეში იყვნენ ჩართული) დააკავეს.

ამასთან დაკავშირებით აშშ-ის დელეგაცია გაეროში გამოხატავს თავის უთანხმოებას აღნიშნულ დოკუმენტში მოცემულ რამდენიმე პოზიციასთან და ირწმუნება, რომ დაკავებულები იღებენ სამედიცინო დახმარებას და შეუძლიათ ოჯახებთან ურთიერთობა რეგულარული ინტერვალებით.

„ჩვენ მივეცით სპეციალურ მომხსენებელს უპრეცედენტო ხელმისაწვდომობა, რადგან დარწმუნებულები ვართ, რომ გუანტანამოს ციხეში დაკავების პირობები ჰუმანურია“, თქვა მიშელ ტეილორმა, აშშ-ს წარმომადგენელმა გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში და დასძინა, რომ პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია აქტიურად მუშაობს დარჩენილი პატიმრების გადასაყვანად შესაფერის დაწესებულებებში.

ქალბატონი ნი ოლეინი აქვე მხარს უჭერს 2001 წლის 11 სექტემბერს განხორციელებული ტერორისტული აქტის მსხვერპლთა ოჯახებს და ხაზს უსვამს, რომ წამების პრაქტიკა „შავ ადგილებში“ (აშშ-ის საიდუმლო ციხეები) და მოგვიანებით გუანტანამოში არის ერთგვარი ვაჭრობა მსხვერპლთა უფლებების დაცვის მიმართულებით, რათა სამართალი აღსრულდეს.

„ამერიკის მთავრობამ უნდა უზრუნველყოს, რომ პასუხისმგებლობა იყოს ერთიანი საერთაშორისო სამართლის ყველა დარღვევისთვის, იქნება ეს მისი ანტიტერორისტული პრაქტიკის მსხვერპლი, ამჟამინდელი და ყოფილი პატიმრები თუ ტერორიზმის მსხვერპლი“, – აცხადებს ექსპერტი.